چهرههای ماه
شاید تا به حال در خیال خود تصاویر زیادی را روی سطح ماه تصور کرده باشید. شما هم میتوانید
چهرههای مورد علاقهی خود را روی سطح ماه پیدا کنید. در این مقاله برخی از چهرههای معروف
سطح ماه را بررسی میکنیم.
با وجود این که انسان از ابتدای خلقت ماه را رصد کرده است، امروزه نیز رصدگران بسیاری در سراسر جهان این جرم آسمانی پرنور را رصد میکنند و از رصد آن لذت میبرند. همچنین میتوان پروژههای رصدی آماتوری بسیاری در رابطه با ماه انجام داد.
در اولین نگاه با چشم غیر مسلح، ماه به صورت کرهای نورانی با لکههایی تیره دیده میشود که از ترکیب این لکهها به صورت ذهنی، میتوان اشکال و چهرههای بسیاری را بر روی ماه ساخت.
اما این لکههای سیاه رنگ که به عنوان دریاهای ماه شناخته میشوند، در واقع گدازههای سرد شده حاصل از برخوردهای شهاب سنگی بزرگ با این قمر، در ابتدای تشکیل آن هستند. این سنگهای سرگردان پس از برخورد با سطح ماه، آن را شکافتهاند و از این شکافها مواد مذاب به بیرون راه پیدا کردهاند. این گدازههای روان، مناطق پست و هموار را پوشاندهاند که امروزه تضاد روشنایی این نقاط با مناطق مرتفع و بدون گدازه مشهود است.
در گذشته، رصدگران به گمان این که این مناطق تیره تر دریا هستند، به آنها نام «دریا» دادهاند و هر کدام از این دریاها نیز با اسامی خاصی همچون بحرانها، شهد، آسایش، برودت و... شناخته میشوند.
حال به بررسی برخی از چهرههای معروف روی سطح ماه میپردازیم:
برای دیدن چهره اول، از شب هفتم یا هشتم ماه قمری شروع میکنیم که ماه بصورت نیم دایره دیده میشود. در این مواقع دریای بحرانها، حاصلخیزی، شهد، آسایش، برودت و همچنین بخارها به خوبی دیده میشوند.
برای دیدن «دختری روی ماه» از دو دریای بحرانها و حاصلخیزی چشم پوشی کنید. سپس مطابق شکل، دریاهای شهد، آسایش و آرامش را توسط بستهای فرضی از دیگر نقاط جدا کنید، در مرحله بعد دو خط یکی از ابتدای دریای آسایش(نسبت به غرب و شب اول) و دیگری از انتهای آرامش به طرف دهانه بارز تیکو بکشید. اگر دقت کنید درون این دو خط خمیده، دریای بخارها نیز قرار میگیرد، که نشان دهندهی چشم دختر است. اگر کمی دقت کنید میتوانید نیمرخ دختری را روی ماه ببینید!
از شب نهم به بعد میتوانید در جستجوی نیمرخ «مردی روی ماه» باشید، مطابق شکل دو دریای آرامش، آسایش و قسمت زائده مانند آسایش را داخل بستهای از حاشیه دریاها قرار دهید که نشانگر موهای مرد هستند، سپس از قسمت جنوبی دریای ابرها خطی را از حاشیه دریا به شمال (به طرف آرامش) بکشید، که این خط از حاشیه غربی اقیانوس طوفانها نیز بگذرد، اگر دقت کنید میتوانید با در نظر گرفتن دریای بخارها به عنوان چشم، تصویر مردی را روی ماه تصور کنید.
اما بر روی ماه چهره دیگری را نیز به نام «سگ تنبل» می توانید ببینید. کافی است که دو دریای آرامش و قسمت شمالی بارانها را به صورت مستقل از دیگر نقاط جدا کنید، سپس دریای بخارها و قسمتی از دریای بارانها (شمال دهانه اراتستن) را به عنوان دو چشم سگ در نظر بگیرید، اگر دقت کنید میتوانید دهان و بینی سگ را به ترتیب در شمال دریای ابرها و جنوب کوهستان آپنین ببینید.
شب بدر فرصت مناسبی است که به دیدار "دزد دریایی" در میان دریاهای ماه بروید، تصور این شکل هم چندان سخت نیست، ولی توصیه میکنیم، برای دیدن آن از فیلتر کاهش دهنده نور ماه استفاده کنید. برای دیدن این شکل، قسمت تقریباً روشن اقیانوس طوفانها (محدوده کوپرنیک و کپلر) را از دیگر نقاط جدا کنید. توصیف این که چگونه میتوان این چهره را دید، به خاطر عدم وجود دریاهای مختلف در این ناحیه ممکن نیست، ولی میتوانید با استفاده از مثلث دهانههای کپلر، کوپرنیک و آریستارخوس و تصور کوپرنیک به عنوان گوش دزد، این شکل را تصور کنید.
بر روی ماه میتوانید با استفاده از تصور خود، اشکال و چهرههای دیگری را همچون پسربچه، مرد عینکی، هندو، خرگوش، کشیش، مرد مصری، حمال، چهره معروف ماه، کلمهی مکه و همچنین کلمهی علی و چهرهها و اشکال دیگری را ببینید که به میزان تخیل و تصور شما متغیر هستند.
............................................................................................................................................................................................
اما دقت کنید که همهی این تصاویر ساختهی ذهن ما هستند و جستجو برای یافتن آن ها تنها میتواند روشی برای یادگیری عوارض سطحی ماه باشد. بنا بر این دقت کنید که این تصویرسازی علمی نیست و بهتر است که در برنامههای عمومی نجومی، بدون توضیح دقیق از آن استفاده نکنید.
منبع : مجله نجوم