رصدهای جدید تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا نشان میدهد در جو یک سیارهی فراخورشیدی داغ ٬بخار آب وجود دارد.
این سیاره که با نام HD ۱۸۹۷۳۳b شنا
خته میشود٬ در فاصلهای بسیار نزدیک به دور ستارهی مادر خود میگردد و دورهی تناوب مداری آن تنها دو روز است. این منظومه با فاصلهی ۶۳ سال نوری از ما٬ در صورت فلکی روب
اهک قرار دارد.
تا پیش از این اخترشناسان پیشبینی میکردند که در جو این دسته از فراخورشیدیها موسوم به مشتریهای داغ٬ بخار آب وجود داشته باشد٬ اما مدرک قطعی در این رابطه پیدا نکرده بودند. رصدهای جدید نشان داد که این پیش بینی درست بوده است.
«جیووانا تینتی»(Gi
ovanna Tinetti) یکی از اعضای آژانس فضایی اروپا میگوید:"ما از پیدا کردن نشانههای قطعی وجود آب در سیارهای که میلیاردها کیلومتر با ما فاصله دارد هیجان زده شدیم". وی مسئول انتشار مقالهای در این رابطه در مجله ی نیچر(Nature) بود.
با این که آب یکی از عناصر اصلی پیدایش حیات است اما سیاراتی نظیر این سیاره بستر مناسبی برای پیدایش حیات نیستند.این سیاره با دمای میانگینی معادل ۱۰۰۰ درجهی کلوین(حدود ۷۲۵ درجه ی سانتی گراد)٬ جهنمی سوزان برای موجودات زنده است.
تصویری خیالی از گذر سیاره از مقابل ستاره ی مادر
اخترشناسان امیدوارند با به کارگیری ابزاری نظیر طیفنگار اسپیتزر٬ نشانههای وجود آب را در سیارات سنگی فراخورشیدی پیدا کنند. «شان کری»(Sean Carey) از مرکز علمی اسپیتزر ناسا میگوید:"وجود آب در این سیاره نشان میدهد که میتوان امیدوار بود در سیارات فراخورشیدی سنگی نیز آب یافت شود".
بررسی جو سیارات فراخورشیدی از شاخههای جدید در بررسی سیارات فراخورشیدی است.
امسال اسپیتزر موفق شد برای اولین بار جو دو سیاره ی فراخورشیدی با نام های HD ۱۸۹۷۳۳b و HD ۲۰۹۴۵۸b را بررسی کند. نخستین بار اسپیتزر با رصد پنهان شدن سیاره در پشت ستارهی مرکزی موفق شد اولین طیف یک سیارهی فراخورشیدی را ثبت کند. اما در آن زمان موفق به کشف آب در جو سیاره نشد که دلیل این امر احتمالا ساختار جو سیاره است. ساختار جو آن به گونهای است که پیدا کردن آب در آن مشکل است.
پس از آن تیمی از اخترشناسان به کمک تلسکوپ فضایی هابل موفق شدند با رصد گذر HD ۲۰۹۴۵۸b از مقابل ستارهی مادر خود در نور مرئی شواهدی از وجود آب در جو این سیاره پیدا کنند.
و امروز تینتی و تیمش با رصد گذر سیارهی HD ۱۸۹۷۳۳b از مقابل ستارهی مادر خود موفق شدند در جو این سیاره بخار آب پیدا کنند.اخترشناسان در این روش با رصد تغییرات نور٬ هنگام گذر سیاره از مقابل ستارهی مرکزی ترکیبات جوی سیاره را بررسی میکنند. این بار آن ها با رصد این گذر در ۳ طول موج متفاوت در ناحیه ی فروسرخ و مقایسهی آنها با هم موفق به کشف آب در جو سیاره شدند.
تینتی میگوید:" با مقایسهی نتایج رصد در ۳ طول موج متفاوت متوجه شدیم که تنها وجود آب می تواند کلید حل معما باشد. رصد گذر سیاره در طول موجهای مختلف فروسرخ٬ بهترین راه پیدا کردن آب در این سیارات است".
www.spaceflightnow.com