ماراتن مسیه ایران رقابتی میان جمع منتخبی از رصدگران اعماق آسمان از سراسر کشور است که از سال ۱۳۸۰ برگزار میشود. دقت و کیفیت این برنامه، ملی بودن و نظارت داوران آن را در مقایسه با ماراتن مسیه در دیگر کشورهای جهان منحصر به فرد کرده است. در این رقابت رصدگران باتجربه با ابزار رصدی خود (تلسکوپ یا دوربین دوچشمی مناسب) طی یک شب ۱۱۰ جرم فهرست اجرام ژرفآسمان مسیه را جستجو میکنند شامل شماری از زیباترین سحابیها، کهکشانها و خوشههای ستارهای آسمان. زمان مناسب برای دیدن تمام این اجرام در طول یک شب فرودین و اردیبهشت هر سال است.
هفتمین ماراتن مسیه ایران ۲۳ و ۲۴ فرودین ۱۳۸۶ ، یک هفته پیش از روز نجوم سال ۸۶ و در آستانه هفته نجوم، احتمالا در پارک ملی کویر، کاروانسرای قصر بهرام، مطابق اغلب سالهای قبل، برگزار میشود. پیش بینی میشود از بین صدها متقاضی پس از بررسی فرمها و سوابق رصدی و در برخی موارد با تماس تلفنی حدود ۱۳۰ نفر انتخاب میشوند. حداکثر مهلت ثبتنام تا پایان روز ۲۴ اسفند است و فهرست پذیرفتهشدگان حداکثر تا ۱۵ فروردین اعلام میشود. شرکتکنندگان صبح ۲۳ فروردین از تهران، محل انجمن نجوم ایران حرکت میکنند و در شامگاه ۲۴ فروردین به همان محل بازمیگردند. هزینهی ثبت نام در این برنامه برای اعضا شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ۱۲۰۰۰ تومان و برای غیر اعضا ۱۵۰۰۰ تومان است که پس از معرفی شما در جمع پذیرفتهشدگان به حساب انجمن واریز میشود.
با توجه به تلاش انجمن نجوم ایران در حفظ کیفیت این برنامه و فضای محدود محل برگزاری فقط پذیرفتهشدگان (بدون همراه) میتوانند در برنامه شرکت کنند و بجز داوران، مجریان برنامه و خبرنگاران مدعو، متاسفانه امکان شرکت افرادی که مایل به همراهی یا فقط دیدن برنامه هستند نیست و پیشنهاد میشود علاقهمندان به رصدهای عمومی آسمان شب و شرکت در برنامه های مشابه گشتّهای نجومی موسسات و انجمنهای نجومی در شهر محل زندگی خود را همراهی کنند و پس از کسب تجربه های کافی در صورت تمایل در ماراتن مسیه ایران شرکت کنند.
امکان شرکت گروهی نیز برای علاقهمندان وجود دارد و تک تک اعضای گروه باید دارای شرایط پذیرش در ماراتن مسیه باشند. شرایط شرکت
شرکتکنندگان در ششمین رقابت مسیه، اردیبهشت ۸۵، کاروانسرای قصر بهرام، عکس از اشین زاکاریان. گروهی: رصدگران با دوربینهای دوچشمی فقط به صورت انفرادی میتوانند شرکت کنند و امکان شرکت گروهی با دوربینهای دوچشمی و تلسکوپهایی با دهانه کوچکتر از ۹ سانتی متر نیست. شرایط پذیرش گروهی به صورت زیر است: گروه ۲ نفره برای تلسکوپهای ۹ سانتی متر و بزرگتر و دوربین دوچشمی با قطر شیئی ۱۲۰ میلی متر (یا دوربین های ۱۰۰ میلیمتر تلسکوپی با استقرار چنگالی) که البته رصدگر می تواند با چنین ابزارهایی به صورت انفرادی نیز شرکت کند. گروه ۳ نفره برای تلسکوپ ۱۲ اینچ (۳۰ سانتیمتر) و بزرگتر یا دوربین دوچشمی با قطر شیئی ۱۵۰ میلیمتر که رصدگر میتواند به صورت انفرادی نیز با چنین ابزارهایی شرکت کند.
ارائه اطلاعات ابزار رصدی شامل قطر دهانه، نوع اپتیک (بازتابی، شکستی، کاسگرین), نوع استقرار (سمت-ارتفاعی، استوایی، الکترونیک GoTo) در فرم ثبت نام ضروری است. حداقل گشودگی (قطر دهانه) ابزار رصدی، چه تلسکوپ و چه دوربین دوچشمی، برای شرکت در برنامه 70 میلیمتر است. مگر اینکه رصدگر از ابزار 60 میلی متری با اپتیک بسیار دقیق استفاده کند. رصدگران در گروههای دوچشمی، تلسکوپ، و تلسکوپ الکترونیک (بدون استفاده از جستجوگر خودکار) رقابت میکنند.
ماراتن مسیه ایران با هدف گرد هم آمدن بهترین رصدگران اعماق آسمان از سراسر ایران در یک شب رصدی و زیر آسمان پر ستاره، یعنی همان چیزی که همهی ما را دلباخته خود کرده است، برگزار میشود. هدف اصلی با هم بودن، ایجاد ارتباط میان منجمان آماتور باتجربه و محک زدن تواناییهای رصدی هر شرکت کننده است. رقابت هدف دوم است.
شرکتکنندگان برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره ماراتن مسیه میتوانند مقالههای راهنما در مجله نجوم شماره ۱۱۲ و شماره ۱۴۵-۱۴۶ را بخوانند. همین طور گزارش ماراتن ششم در
دبیر برگزاری ماراتن مسیه ایران بابک امین تفرشی است.